Belirsizlik-güven- Bitcoin-ChatGPT-TCMB

Gün geçtikçe etrafımda arama yapmak için Google kullanımı düşüyor. Hatta bazı yerlerde “Google mı kaldı abi!” cüm­lelerini duyar oldum.

Google’ı tahtından eden yeniliğin ne olduğunu birkaç haf­ta önce bu köşede yazmıştım. Evet Chat­GPT. İnsanların yeni bir teknolojiyi bu ka­dar kısa sürede içselleştirebilmeleri ve ha­yatlarının ortasına koymaları benim ömür aralığım içinde ilk defa gördüğüm bir şey. Buradaki ana konu uygulamanın basit, ko­lay kullanılır, moda tabirle kullanıcı dos­tu olması.

Bilginin doğru olup olmadığı ya da güvenilir olup olmadığı konusu belli ki ikinci sırada geliyor. Çünkü kendi yaptı­ğım sorgularda ChatGPT’nin birçok yan­lış yanıt verdiğini deneyimliyorum. Fakat bu husus insanları uygulamayı kullanmak­tan alıkoymuyor. Aslında bu oldukça anla­şılabilir bir durum. İnsanlar alternatif se­naryolar ya da kesinlikten uzak cevaplar istemiyorlar. Yanlış olma ihtimalini sineye çekebilirim, yeter ki beni olasılıklarla uğ­raştırma yaklaşımı bu.

İnsanlar senaryo ve olasılık istemiyor

Sosyal medyada içerik paylaşan ve gele­ceğe ilişkin finansal piyasalara ilişkin ön­görülerde bulunmaya çalışan bir insan ola­rak yukarıdaki önermelerin gerçek oldu­ğunu kendim de sıklıkla yaşıyorum.

İçerik tüketicilerinin bizim cenahtan beklentile­ri net bir şekilde ileride belli finansal ens­trümanların ne olacağını söylememiz. Yani senaryo ve olasılık istemiyor insanlar. Hal­buki hayat öyle gitmiyor. Belli varsayımlar gerçekleştiğinde farklı sonuçların doğma­sı eşyanın tabiatı gereği. Hatta çoğu zaman tahmin yaparken o varsayımları bile ortaya koyamıyorsunuz.

Kimsenin beklemediği bambaşka bir olay gerçekleşiyor ve denk­lem tamamen değişebiliyor. Son 2 hafta­da petrol piyasası ve buradaki hareketle­rin bizim borsamıza yansımaları ortada. 3. Dünya Savaşı’na girmemize kesin gözüyle bakan onlarca uzman yazısı okudum, vide­osu izledim. Petrol fiyatlarında 100 – 125 dolarlık tahminler havada uçuşuyordu. Şu anda 65 dolar civarındayız. Bu oynaklık di­ğer birçok finansal enstrümanın da fiyatını etkiliyor. Hele ki bizim ülkemizde.

Merkez’in reaksiyonu

Neden en fazla biz etkileniyoruz peki. Çünkü bizim elimizde bir tane pamuk ip­liğine bağlı program var. Kırılganlığımız çok yüksek. En ufak bir dışsal şok ağır ak­sak giden programın tabutuna çivi çakabi­lir. Petrol fiyatlarındaki yükseliş net bir şe­kilde Merkez Bankası’nın faiz indirmesine engel oldu. İran-İsrail Savaşı olmasaydı şu anda politika faizi %46 değil muhtemelen %42-43 civarlarında olacaktı.

Faiz indiri­minin ertelenmiş olması da piyasaya olum­suz yansıdı. Borsadaki şirketlerin hisseleri tepetaklak oldu. Şimdi olaylar sönümlendi, petrol fiyatı normale döndü, faiz indirimi­nin yeniden yolu açıldı. Hatta Merkez Ban­kası, Temmuz toplantısında 5 puana yakın bir indirim bile yapabilir. Yapmalı yerine yapabilir diyorum çünkü toplantı 24 Tem­muz’da, o zamana kadar içeride ve dışarıda daha kim bilir neler olacak. CHP’nin kay­yum davasından, tarafların ateşkese uy­mamasına kadar birçok risk masada. Zaten başlı başına bu belirsizlik bile işlerin kötü gitmesine neden oluyor.

Bitcoin vs ChatGPT

ChatGPT’yle başladığımız yazıda Mer­kez Bankası kararına kadar geldik. Halbu­ki yazının başına oturduğumda yapay ze­kadaki bu hızlı yaygınlaşmanın neden blo­ckchain teknolojisinde benzer bir hızda olmadığına ilişkin bir şeyler yazma niye­tim vardı. Yazının sonunda bu konuyla ilgi­li biraz spoiler vereyim, ilerleyen yazılarda gündem izin verirse tekrar döneriz.

Blockchain teknolojisinin hayatımıza di­rekt olarak en fazla temas ettiği nokta Bit­coin. Bitcoin’in de çıkış noktası para gönde­riminin aracısız olarak gerçekleştirilmesi. İşte burada yukarıda ChatGPT’nin cevap­larında umursamadığımız güven meselesi devreye giriyor. İnsanlar hala merkezi oto­ritelere daha fazla güvendiği için Bitcoin’in bir köşe dönme aracı olarak değil de amacına uygun bir şekilde para transferi aracı olarak kullanılması süreci çok yavaş ilerliyor. Chat­GPT’de şahit olduğumuz bir “Aha Moment” bu alanda da olacak mı bekleyip göreceğiz!